Öğretmen Görüşlerine Göre Okullarda Ayrımcılık: Nitel Bir Analiz

##plugins.themes.academic_pro.article.sidebar##

Yayınlanmış Ara 23, 2024
https://doi.org/10.7051/e-ijpa.124
Download
PDF
Statistic

İstatistikler

Ölçüm Çağrılıyor ...
Cilt 4 Sayı 2 (2024): Aralık 2024

##plugins.themes.academic_pro.article.main##

Mine Özsalman Göksu
Malatya Milli Eğitim Müdürlüğü
https://orcid.org/0000-0002-8435-5815
Hasan Demirtaş
İnönü Üniversitesi
https://orcid.org/0000-0003-4159-8937
Ahmet Bozak
Mustafa Kemal Üniversitesi
https://orcid.org/0000-0001-5275-0514

Özet

Önyargı ve ayrımcılık hem birbirini besleyerek hem de bir başlarına olmak üzere insanlığın karşı karşıya olduğu en önemli sorunlardandır. Önyargı kültürel ve tarihsel sınıfların içerisinde olmayan herhangi bir grubu hedef haline getirebilmekte ve ayrımcılığı ortaya çıkarabilmektedir. Bu çalışmada okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise kademelerinde çalışan öğretmenlerin okullarda karşılaştıkları, yaşadıkları ya da gözlemledikleri ayrımcılığa dair fikirlerini ve ayrımcılık durumlarını incelenmektedir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Olgu bilim deseni, belirli bir olgu doğrultusunda bireysel düşünce veya bakış açılarının ortaya çıkarılması ve yorumlanması amacıyla kullanılmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunda Malatya ili, Yeşilyurt ilçesinde görev yapan 72 öğretmen yer almıştır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışma fenomenoloji deseninde yürütülmüştür. Verilerin elde edilmesi için araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veriler içerik analizi yapılarak öncelikle sınıflanmış ve ortaya çıkan temalar doğrultusunda bulgular değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre ayrımcılığa maruz kalan personelin genel olarak ders programı, kurs seçimi konularında ayrımcılık yaşadıkları görülmüştür. Bunun yanı sıra ayrımcılığa uğrayan kişilerin dışlanmış, ötekileştirilmiş, üzülmüş ve farklı hissedebilecekleri belirtilmiştir. Araştırmaya katılan öğretmenler, ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına dair en çok okul yöneticilerinin liyakate göre seçilmesi ve adalet duygusu sahibi olmaları gerektiğini ifade etmişlerdir.

##plugins.themes.academic_pro.article.details##

TrDoi
https://trdoi.org/10.27579808/e-ijpa.124
Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License ile lisanslanmıtır.

Atıf için
Özsalman Göksu, M. ., Demirtaş, H., & Bozak, A. (2024). Öğretmen Görüşlerine Göre Okullarda Ayrımcılık: Nitel Bir Analiz. E-Uluslararası Pedandragoji Dergisi, 4(2), 85–100. https://doi.org/10.7051/e-ijpa.124

Referanslar

  1. Akbulut, Y. (2014). Veri çözümleme teknikleri. A. Şimşek (Ed.), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleriiçinde (s. 162-195). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  2. Ataöv, T. (1996). Çatışmaların Kaynağı Olarak Ayrımcılık. Ankara: A.Ü. S.B.F. İnsan Hakları Merkezi Yayınları No: 20
  3. Aydın, İ. (2002. Yönetsel mesleki ve örgütsel etik. Pegema Yayıncılık. Ankara
  4. Baş, T. ve Akturan, U. (2008). Nitel araştırma yöntemleri: NVivo7. 0 ile nitel veri analizi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  5. Baştuğ, A. (2009). Resmi ortaöğretim okullarındaki stres yaratan yönetici davranışlarından öğretmenlerin etkilenme durumları (Kırıkkale ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
  6. Can, N. (2018). Okul yönetiminde rol oynayan öğeler. N. Can (Ed.), Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi içinde (s. 177-206, 3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  7. Chandler, J. L. (2012). Black women’s perceptions of the relationship among nepotism, cronyism job satisfaction, and job-focused self-efficacy. San Francisco: University of San Francisco.
  8. Colquitt, J. A., and Greenberg, J. (2003). Organizational justice: A fair assessment of the state of the literature. J. Greenberg içinde, In organizational behavior. United States Of America: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
  9. Major, B. & Feinstein, J., & Crocker, J. (1994). Attributional ambiguity of affirmative action. Basic and Applied Social Psychology, Volume:15, Issue: 1-2
  10. Çelik, G. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel ayrımcılık ve öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  11. Çelenk, S. (2010). Ayrımcılık ve medya. (Ed.), B. Çaplı ve H. Tuncel. Televizyon haberciliğinde etik. Ankara: Fersa Matbaacılık.
  12. Demirtaş, H. ve Demirbilek, N. (2019). Okul müdürlerinin kayırmacı davranışlarının öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile müdüre güvene etkisi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 111-142.
  13. Djefaflıa, L. and Ghennam, A. (2020). Investigating teachers’ and pupils’ attitudes towards favoritism as an ınfluencing factor on pupils academic acheivement, (Unpublished master's thesis). https://dspace.univ-guelma.dz/jspui/bitstream/123456789/10749/1/M821.289.pdf
  14. Elma, C. (2019). Teachers’ perceptions on school managers’ spiteful behaviours. Eurasian Journal of Educational Research, 19(83), 57-81.
  15. Günbayı, İ., Tokel, A., Yörük, T. ve Özçetin, S. (2014). Ortaöğretim branş öğretmenlerinin yöneticilerle olan ilişkilerinden kaynaklanan stres. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 219-233.
  16. ILO (1958). Discrimination (employmentand occupation) convention. declaration on fundamental principles and rights at work. (No. 111)
  17. İnce, M., ve Gül, H. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık. Konya: Çizgi Kitabevi.
  18. Keskinkılıç Kara S.B. (2016). Okullarda yaşanan siyasi ayrımcılığın bireysel ve örgütsel etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (3): 1371- 1384.
  19. Korkut, L. (2009). Ayrımcılık karşıtı hukuk. Ankara: Adres.
  20. Loewe, M., Blume, J., and Speer, J. (2008). How favoritism affects the business climate: Empirical evidence from Jordan. Middle East Journal, 6(2), 259–276.
  21. Özkan, G. S. ve Özkan, B. (2010). Kadın çalışanlara yönelik ücret ayrımcılığı ve kadın Ücretlerinin belirleyicilerine yönelik bir araştırma. Çalışma ve Toplum, 1: 91-104.
  22. Özkul, R., Doğan, Ü., Abdurrezzak, S., ve Yıldızbaş, Y. V. (2022). Öğretmenlerin yönetsel kindarlık algıları ve örgütsel yabancılaşmaları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 54, 1095-1111. https://doi.org/10.53444/deubefd.1117551
  23. Patterson, L. & Walcutt, B. (2013). Korean work place gender discrimination research analysis: a review of the literatüre from 1990 to 2010. Asia Pacific Business Review, 19(1), 85-101.
  24. Polat, S. ve Hiçyılmaz, G. (2017). Sınıf Öğretmenlerinin Maruz Kaldıkları Ayrımcılık Davranışları ve Bu Davranışların Nedenleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, Vol.5, No.2, s.47-48.
  25. Şahin, İ. (2014). Öğretmen adaylarının nasıl yetiştirildiklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 241‐258.
  26. Şişman, M. ve Taşdemir, İ. (2008). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (2. Baskı). Ankara: Pagem Akademi. Tuzcuoğlu, N. (2009). Okulda insan ilişkileri. A. Oktay (Ed.), Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi içinde (s. 329-370). İstanbul: Kriter Yayınevi.
  27. Toprakçı, E. ve Altunay, E. (2015). Anılarla öğretmenlik. Ankara Pegem A Akdemi
  28. Toprakçı, E. (2017). Sınıf yönetimi, Ankara: Pegem Akademi,
  29. Toprakçı, E. Altunay, E. ve Karataş Acer, E. (2019). Anılarla Okul Müdürlüğü, Ankara: Pegem Akademi
  30. Weller, S. A. (2007). Discrimination, labourmarketsandthelabour market prospects of older workers: What can a legal case teach us? Work, employmentand society. 21(3): 417–437.
  31. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  32. Yıldızbaş, Y. V., Özkul, R., Doğan, Ü. ve Abdurrezzak, S. (2023). Öğretmenlerin örgütsel adalet ile çalıştıkları okulun etkililiğine ilişkin algıları. Trakya Eğitim Dergisi, 13(1), 636-651.